Lees meer

Nederlands-Indië. Bij de meeste Nederlanders wordt ‘ons Indië’ vaak vergeten. Het is te lang geleden en de meesten van ons staan er niet meer bij stil. Mijn grootvader Frans Clement doet dat wel, nog elke dag. De tijd dat hij als dienstplichtige in Nederlands-Indië heeft gezeten, staat in zijn geheugen gegrift. Steeds vaker komen de verhalen over ‘vroeger’ naar boven. Hij vertelt de mooiste verhalen tijdens verjaardagen, maar laat ook veel negatieve opmerkingen vallen over het Nederlandse beleid, de defensie en de ‘schreeuwlelijkerds uit Holland’. 

Ik realiseerde me dat de verhalen en opmerkingen slechts kleine stukjes uit een groter geheel waren en dat hij de drang voelde om erover te vertellen. En ik, ik wilde weten wat er schuil ging achter mijn grootvader. Ik wilde weten wat hij in die tijd allemaal mee had gemaakt en besloot hem zijn verhaal te laten doen door hem twee keer te interviewen. Voordat ik hem ging interviewen, had ik niet echt één duidelijke onderzoeksvraag. Ik had drie uiteenlopende vragen die mij bezighielden vóór en tijdens de interviews: Wat zit hem dwars over Nederlands-Indië? Heeft hij op dit moment nog last van het trauma dat hij heeft opgelopen in Nederlands-Indië? En kan ik begrijpen wat hij heeft meegemaakt en hoe hij zich voelt? Het eerste interview ging vooral over de situatie vóór de dienstplicht, over de reis en aankomst in Nederlands-Indië. Het tweede interview ging dieper in op de gebeurtenissen in Nederlands-Indië, de gruwelijke dingen die hij daar mee heeft gemaakt en de terugkomst in Nederland. Uit de interviews waren terugkomende lijnen te ontdekken die antwoord gaven op deze vragen. Deze lijnen heb ik in mijn analyse van de interviews ondergebracht in drie onderwerpen: besluitvorming, traumaverwerking en het oordeel.